Projekt herbu m. Włocławek – 6

Proponowany projekt herbu miasta Włocławek

      Na tarczy gotyckiej zwanej hiszpańską o tynkturze czerwonej, godło z wyobrażeniem ceglanego muru z gzymsem, zakończonego powyżej sześcioma blankami, białego, z oknami romańskimi, czarnymi oraz zamkniętą bramą w kolorze złotym (żółtym) nad murem trzy wieże ceglane, białe, dwie zewnętrzne zwieńczone trójblankowym krenelarzem, z oknami romańskimi, czarnymi, środkowa wieża wyższa i szersza, bez blankowania zwieńczona infuła biskupią koloru złotego (żółtego), na bokach infuły dwa pasy pionowe, łukowate na zewnątrz i jeden w pas u dołu infuły – białe, w środkowej górnej części infuły biskupiej krzyż równoramienny, biały, na licu wieży środkowej herb kujawski na tarczy wczesnogotyckiej w polu złotym (żółtym), wyobrażenie połulwa czarnego i połuorła czerwonego pod wspólną koroną, złotą (żółtą).

      Podsumowując całość danych zebranych w powyższym opisie symbolu miasta, zasadnym jest przyjęcie wyobrażenia barw ze sztandaru Włocławskiej Ochotniczej Straży Ogniowej z 1885 roku oraz proporca Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego z 1886 roku (pierwsze barwne przedstawienia symbolu pochodzą z opisu zachowanego w aktach Heroldii w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym w St. Petersburgu, nie wiemy czy były efektem pracy nad źródłami historycznymi czy też autorską wizją barw).

      Metal (srebro) przyjęty dla muru i wież oraz złoto dla zamkniętej bramy – na sztandarze i proporcu oraz późniejszych opisach barwnych herbu (propozycja herbu wysłana do Związku Miast Polskich – 1925) niezgodne są z zasadami alternacji i należy jeden z metali zastąpić barwą – w tym przypadku mur  i wieże białe bez zamiany na metal – srebro.

      Atrybut biskupi i godło kujawskie wywodzące się z herbu Piastów kujawskich są elementami, które dla Mariana Gumowskiego i ks. Michała Morawskiego stanowiły przyczynę polemiki.

Infuła biskupia:

      Dr Piotr Bokota w „Symbolach miasta Włocławka, o pieczęciach, barwach, atrybutach władz i hejnale” z 2001 roku, wskazuje na wczesne przedstawienie infuły biskupiej na pieczęci (pieczęć miejska Włocławka z 1641 roku, ilustracje 5 i 6).

      Ks. Michał Morawski w „Monografii Włocławka” z 1933 roku uzasadnia przeszłość dziejową Włocławka, który całe swoje znaczenie w ciągu wieków zawdzięczał temu, że był stolicą i siedzibą jednego z najstarszych biskupstw polskich: Włocławskiego i Pomorskiego, do którego oprócz Kujaw i części Mazowsza należało zawsze, aż po rok 1818 także Pomorze z Gdańskiem, nadto będąc przez ponad pięćset lat (od 1255 do 1793 roku) własnością biskupów włocławskich, korzystał z rozwoju nie tylko pod względem kościelnym, ale także politycznym, gospodarczym, społecznym i ustrojowym.

      Kształt infuły biskupiej na proponowanym projekcie jest zbliżony do przedstawionej w wydawnictwie z roku 1929 (Przewodnik po wystawie Miast i Związku Miast Polskich, ilustracja 24).

Godło kujawskie:

      Wybitny znawca heraldyki miejskiej Marian Gumowski wskazuje w rysunku pieczęci miejskiej Włocławka z XIV wieku wyobrażenie na licu środkowej wieży tarczę z herbem książąt kujawskich (ilustracja 1 Pieczęć miejska Włocławka XIV wiek. Rysunek odręczny z materiałów M. Gumowskiego, w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie).

      Na pieczęci opłatkowej „Proconsul et Consules Civitatis Wladislaviensis recognoscimus […] quia dedimus in mamus generosi domini Gregorij Nyadlabowski (?) dapiferi […] czopowego Crac. Anno domini 1553 […]” wyraźnie uwidoczniona jest na licu  wieży środkowej tarcza (ilustracja 48).

      Publikacja „Herbarz Miast Polskich” autorstwa Andrzeja Plewako i Józefa Wanaga z 1994 roku (konsultacja wizerunków herbów: prof. dr Marian Haisig), zawierający alfabetyczny zbiór herbów miast polskich wraz z opisem heraldycznym, przedstawia herb Włocławka (ilustracja 49) tożsamy z wyobrażeniem w „Herbach miast polskich” z 1960 roku Mariana Gumowskiego.

      Zasadna wydaje się być obecności godła kujawskiego również z powodu dynamicznego rozwoju miasta w okresie powojennym po 1945 roku, następnie  powstanie w 1975 roku woj. włocławskiego (reforma administracyjna), co umocniło tym samym nazywanie Włocławka stolicą Kujaw Wschodnich. Oczywista jest także przynależność naszej małej Ojczyzny do krainy geograficznej i historycznej jaką są Kujawy. Najważniejszym jest jednak uwzględnienie bogatego odniesienia historycznego tego symbolu jako jednoczenia się państwa polskiego w XIV stuleciu (herb książąt kujawskich i ziemi kujawskiej). Taką opinię wyraził również dr Piotr Bokota w publikacji „Włocławek. Dzieje miasta”. Tożsame godło kujawskie widnieje na pozytywnie zaopiniowanym przez Komisję Heraldyczną i MSWiA herbie Powiatu Inowrocławskiego.

Należy również sięgnąć w tym przypadku do najstarszych zachowanych źródeł i umieścić godło kujawskie na wieży środkowej jak przedstawia to pieczęć z ilustracji 48.