Projekt herbu m. Włocławek – 4
Oficjalnym symbolem władz miejskich, pozostało na pieczęciach Włocławka godło z okresu Królestwa Polskiego, aż do 1932/33 roku. Od roku 1919 władze zakazały stosowania na pieczęciach godła państwowego instytucjom niepaństwowym, m.in. samorządom miast. Tym samym miasta zmuszone były do wprowadzenia własnej symboliki. Ze względu na niski poziom wiedzy heraldycznej na terenach Polski środkowej, Związek Miast Polskich postanowił uporządkować heraldykę miast rozsyłając kwerendę w celu zebrania informacji o herbach miejskich. Władze Włocławka przesłały opis stosowanego przez nie herbu: „…W czerwonej tarczy srebrny mur blankowany ze złotą zamkniętą bramą. Nad murem trzy baszty, z których dwie boczne mniejsze blankowane, środkowa większa nakryta złotą infułą biskupią”. Herb ten umieszczony był w sali Rady Miejskiej we włocławskim magistracie, przy czym opisujący go ks. Michał Morawski w „Monografii Włocławka” z 1933 roku podał barwy muru i baszt jako białe.
Herb ten również został zamieszczony w “Przewodniku po Wystawie Miast i Związku Miast Polskich, na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu” z 1929 roku, strona 321 (ilustracja 24). Widoczny jest szrafirunek na tarczy herbowej w postaci linii pionowych, co zastępuje kolor czerwony w grafice czarno-białej oraz kropkowana powierzchnia zamkniętej bramy i infuły biskupiej – kolor złoty.
13 grudnia 1927 roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wprowadził rozporządzenie zmieniające przepisy, które dotyczyły pieczęci miejskich. Znaki miejskie winny składać się z herbu państwowego i wojewódzkiego za wyjątkiem dawnych miast, które mogły stosować własne, historycznie uzasadnione symbole. Przepis ten pozostał martwy, gdyż nie ustalono wówczas herbów wojewódzkich. W roku 1930 wydano w związku z tym nowelę, w myśl której miasta mogły stosować własne herby po ich zatwierdzeniu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Podstawą zatwierdzenia miała być zgodność herbu ze źródłami historycznymi, określona przez komisję w tym celu powołaną.
W roku 1932 w „Ekspresie Kujawskim” (gazecie codziennej) ukazał się artykuł M. Gumowskiego nt. pieczęci i herbu Włocławka. Autor wskazał, że infuła biskupia nie występowała na symbolach w okresie przedrozbiorowym , zaś na pieczęci z 1641 roku na wieży środkowej przedstawiona jest barokowa kopuła. Dodał, że infuła biskupia pojawia się w przedstawieniach herbu dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Skutkiem tego władze miasta postanowiły sporządzić nową pieczęć magistratu zastępując infułę stylizowanym daszkiem.
Takie wyobrażenie herbu Włocławka umieszczono w zeszycie reklamowym producenta kawy Hag z 1930 roku zatytułowanym „Herbarz Polski”, którego autorem był M. Gumowski (ilustracje 25, 26). Zmieniła się barwa tarczy herbowej na złotą(?), natomiast mur i trzy wieże na barwę czerwoną. Środkowa wieża zwieńczona stylizowanym daszkiem, niebieskim.
Godło ze stylizowanym daszkiem znajdujemy również na pieczęci w aktach miasta z 1933 roku oraz w dowodzie osobistym wydanym w roku 1937 (ilustracja 27).
Kończący przygotowania do publikacji monografii dziejów Włocławka, znakomity znawca historii miasta ks. Michał Morawski zaprotestował w sprawie zmian herbu zastępujących infułę biskupią, stylizowanym daszkiem. Zwrócił się do prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego W. Semkowicza, aby ten wyraził opinię nt. zachowanych najstarszych pieczęci miasta. Opinia ta potwierdziła istnienie infuły na pieczęciach Włocławka. Ks. Michał Morawski za zgodą profesora opublikował te materiały w osobnym dziale monografii „Herb i pieczęć miasta Włocławka” str. 17. W swojej pracy zaproponował herb miasta z infuła biskupią oraz godłem kujawskim na środkowej baszcie. Ów wizerunek znalazł się na stronie tytułowej „Monografii Włocławka” ks. M. Morawskiego.
Bardzo ciekawym rozwiązaniem problemu dotyczącego samej infuły, która stała się przyczyną polemiki między ks. M. Morawskim i M. Gumowskim, było wyobrażenie herbu miasta na znaczku opłaty miejskiej m. Włocławka z 1921 roku. Przedstawiony herb wyobraża na tarczy zwanej hiszpańską (szrafirunek tarczy – linie pionowe czyli kolor czerwony) mur z zamkniętą bramą, blankowany z trzema wieżami, dwie mniejsze skrajne blankowane, środkowa wyższa bez blanków, na wieży infuła stylizowana na daszek, na którym umieszczono krzyż równoramienny (ilustracja 28).
Do roku 1939 możemy obserwować jak przez okres dwudziestolecia międzywojennego „godło naszej małej Ojczyzny” było wykorzystywane także tematycznie. Występowało w logotypach wydawnictw prasowych, znakach stowarzyszeń, cechów rzemiosł, medalach, odznakach, planach miasta i sztandarach. Autorzy publikacji także stosowali symbol Włocławka do podkreślenia przynależności do naszego miasta oraz nawiązania do treści wydawnictwa.
Herb miejski trafił również na sztandar 14 Pułku Piechoty stacjonujący we Włocławku oraz znalazł się na pierścieniu pamiątkowym tego pułku (ilustracja 33).
